Sociometrie (Looqin2u)

Sociometrie is de verzamelnaam voor enkele methoden om de sociale structuur van een groep in kaart te brengen. Om de sociale structuur in kaart te brengen, kun je een sociometrisch onderzoek uitvoeren. Alle kinderen krijgen dezelfde vragen voorgelegd.

Als leerkracht wil je niets liever dan je leerlingen leren kennen. Niet alleen over de cognitieve ontwikkeling, je wil ook graag weten wat er verder speelt in de leef- en belevingswereld van het kind. Natuurlijk heb je al veel informatie van de vorige leerkracht en put je uit je dagelijkse observaties en gesprekken met de kinderen. Omdat je zelf onderdeel uit maakt van deze informatie (je bent namelijk zelf de observator of gesprekspartner), is deze informatie gekleurd door jouw waarneming. Het afnemen van het sociogram zorgt ervoor dat je objectieve informatie krijgt.

In Looqin krijgen de kinderen de volgende vragen:

Met wie speel je graag?
Met wie speel je niet graag?
Met wie werk je graag?
Met wie werk je niet graag?

In dit artikel vertellen we hoe je eenvoudig het sociogram afneemt, de resultaten kunt inzien en geven we je tips voor de opvolging van je bevindingen.

Het sociogram afnemen

Bij het starten van een nieuwe afname Looqin2u, kun je aangeven op welke onderdelen je de kinderen wilt bevragen. Eén daarvan is het sociogram. Je kunt er ook voor kiezen om alleen het sociogram af te nemen.

Bij elke afname maakt het systeem andere inlogcodes aan voor de kinderen. Zorg dat je deze na het starten van de afname voor de kinderen exporteert zodat zij kunnen inloggen.

Resultaten bekijken

Wanneer de kinderen klaar zijn met de afname, kun je de resultaten bekijken. Je vindt zowel een sociomatrix als een sociogram van beide vragen.

Sociomatrix

In een sociomatrix zie je de resultaten verwerkt in een tabel. Je kiest eerst een kind uit in de eerste kolom. In de rij achter de naam van het kind zie je voor welke kinderen dit kind gekozen heeft. Een “+” betekent dat dit kind graag met hem/haar samenwerkt/speelt, een “-“ betekent dat het kind liever niet met hem/haar samenwerkt/speelt. Je kunt dit natuurlijk ook andersom bekijken. Als je bovenaan een naam bekijkt, staat daaronder door wie dit kind positief of negatief is gekozen om mee samen te werken/spelen. Onderaan vind je de totalen. Zo zie je direct hoe vaak een kind positief of negatief gekozen is. Oftewel: welke kinderen zijn geliefd door hun klasgenoten, welke kinderen zijn minder populair en welke kinderen oefenen een sterke sociale invloed uit.

Sociogram

Op de interactieve afbeelding zie je alle relaties tussen de kinderen. De “+” of “-“ in het midden geeft aan of het hier om de positieve (graag samenspelen/werken) of negatieve (liever niet samenspelen/werken) relaties gaat. Je kunt tussen de vraagstelling wisselen via de knop “Wissel vraagstelling”. Je kunt kinderen zelf binnen de ringen verslepen. Tot slot kun je het sociogram downloaden als afbeelding. In een sociogram kun je vaak snel een bepaalde hiërarchie herkennen, wie zijn de leiders uit de groep en welke kinderen zijn mogelijk sociaal geïsoleerd.

Opvolging

In het sociomatrix zie je de verschillende groepsrelaties:

Ster positie
Populaire kinderen, zij worden veel gekozen. Dit zijn vaak de leiders binnen de groep.
Marginalen
Kinderen die door niemand gekozen worden. Hoe meer marginalen er in een groep zijn, hoe minder de hechtheid van de groep
De slang relatie
Er is onderlinge affiniteit tussen kinderen, maar die is niet wederzijds.
Kliekjes
Dit zijn de kinderen die onderling met elkaar bevriend zijn en zo een 'kliekje' vormen.
De paren
Dit zijn twee kinderen die voor elkaar kiezen en zich afzonderen van de rest.

De informatie die je uit de sociomatrix en het sociogram kunt halen, kan je helpen om de groep beter te begeleiden. Hiervoor verwijzen wij graag naar de interventies die je kunt inzetten. De interventies bieden je handvatten om te werken aan een positief groepsklimaat, leerlinginitiatief, samen leren en op het gebied van leerkracht stijl.

Tip van onze trainers: bespreek de uitkomsten van het sociogram met je (duo-)collega of intern begeleider en neem je interventies op in je groepsplan!